از انسانهای ممتاز و بسیار كم مانند روزگار ما استاد
حاج سید ابوالحسن حافظیان مشهدی است. وی در مشهد در خاندان سیادت و تقوی،
دیده به جهان گشود.
در آغاز تحصیل به فراگرفتن ادبیات، ریاضی، طب قدیم، نجوم، هیئت، فقه و
اخلاق پرداخت، لیكن بزودی وارد ریاضت و تحصیل علوم غریبه گشت، و از برخی
استادان بزرگ بهرهمند گردید.
استاد حافظیان، در حوزۀ مشهد، با كسانی چند دوست گشت، از جمله مرحوم حاج
شیخ مجتبی قزوینی و همین دوست بود كه با ذكر مقامات و كرامات و علوم سید
موسی- زرآبادی، وی را متوجه آن عالم عامل و مربی كامل كرد. و همین چگونگی
باعث گردید تا آقای حافظیان به دلالت و همراهی حاج شیخ مجتبی قزوینی به
قزوین مسافرت كند، و به محضر حضرت سید نیز برسد و به كسب مسائل و مراحلی بس
مهمتر از آنچه تا آن هنگام بدان رسیده بود نایل آید.
استاد حافظیان از ریاضت كشان بزرگ و متعبد به سلوك شرعی بود، و سالها در
یكی از حجرههای فوقانی صحن عتیق رضوی (صحن انقلاب)، حجرههای روبه قبله در
سمت شمال شرقی، به عبادات و ریاضات اشتغال ورزیده بود. وی از بزرگان اهل
نفس و دعا، و استاد مسلم علوم غریبه بود. از آثار ایشان، یكی لوح محفوظ»
است و دیگری كتابی شرح و تفسیر لوح محفوظ» و نیز لوح جُنَهَّ اَلاسماء»،
كه گمان نمیرود كسی تا كنون این لوح را به این صحت و كمال و زیبایی نوشته
باشد. دربارۀ رموز علمی و خواص این الواح باید در جای خود سخن گفته
آید.
استاد، به خواهش یكی از
دوستان شرحی بسیار كوتاه دربارة
زندگی خویش با قلمی ساده و صمیمی مرقوم داشته است. بدنیست بخشی از آن
نوشته را در اینجا بیاوریم ( با تغییری اندك):
سید ابوالحسن حافظیان در سال 1282هـ.ش در مشهد مقدس پیدا شد. قبل از بلوغ
به مقدمات، صرف و نحو، ریاضی، طب، نجوم، هیئت، فقه و اخلاق نزد اساتید
مشغول گردید. از دیدن بعضی اعمال از پدر به ریاضت و عملیات (ریاضتی) شوق
وافری پیدا نمود. به سفارش پدر حاج شیخ حسنعلی اصفهانی ـطابَ ثَراهـ او
را به شاگردی خود، به ریاضات، قبول فرمود. مرتب روزها برای تحصیل علم در
مدرسۀ میرزا جعفر» (در ضلع شرقی صحن عتیق رضوی- صحن انقلاب)، و شبها در
حجرۀ فوقانیِ صحن عتیق، جنب ایوان عباسی، مقابل بقعۀ مطهره» به عبادات و
ریاضات اشتغال داشت. بتدریج شهرت تامی در بین خواص و عوام پیدا كرد. از
دعوات و عملیات او عوام و خواص بهرهمند میشدند.
مدتی به خدمت حاج سید مظهر حسین هندی نیز مشغول بود. وی در اواخر عمر (در
مشهد)، در گوشۀ صحن نو (صحن آزادی فعلی)، حجرات فوق آب انبار (در ضلع
جنوبی) را منزل خود قرار داده بود، ومشغول به ریاضتهای شرعی بود
در سال 1347، باتفاق مرد بزرگ، حاج شیخ مجتبی مدرس قزوینی ـطابَ ثَراهـ
برای ملاقات و زیارت استاد بزرگ و سید جلیل، حضرت سید موسی زرآبادی ـطابَ
ثَراهـ به قزوین مسافرت نمودند آنچه در مدت گذشته به آن موفق شده بود،
گویا مقدمه بود از برای رسیدن به آن سید بزرگوار، بعد از آن، به ترقیات
كاملی موفق گشت، صاحب مكاشفات و ضمیری روشن شد، و قوۀ ارادی او قوی گردید،
كه آثار و علائمش بر همه ظاهر گشت. سالی یك مرتبه به سفر قزوین موفق میشد.
به سال 1351هـ.ق به هندوستان مسافرت نمود، و تا 10 سال و 6 ماه به ایران
مراجعت نكرد. سیاحت كاملی از هر گوشه و كنار هند نمود. از مرتاضین مخصوص
هند، در شهرهای مخصوص مرتاضین (هردوار و) در كنار دریای گنگا (گنگ)، كه
دریای مقدس هندوهاست دیدن كرد. در هردوار، در آب گنگا غسل كرد، در بتخانه
ـپشت به بت روبه قبلهـ نماز خواند و بعد از نماز به صدای بلند و لحن
عربی، قرآن قرائت كرد. مرتاضین زیادی استماع كرده و متأثر شدند.
در شهر سرینگر كشمیر برای شیعیان، در محلۀ گرو بازار، مسجد مختصری ساخت كه
بسیار مورد احتیاج بود. در دامنه كوه ترال كشمیر، كوهها و آبادیهای زیادی
است كه قبله را نمیدانستند. بربالای كوه صوفی پوره» برجی مربع از سنگ
ساخت كه از هر طرف قبله مشخص شده است. در آنجا نوشته است: 2 ركعت نماز
بخوانید، حاجت از خدا بخواهید»، در این ایام، از اطراف، هركس هر حاجتی دارد
آنجا رفته و دعا میكند، از سنی و شیعه، و اسم آن محل را آستانه»
گذاردهاند. همه ساله در شب نیمه شعبان چراغانی میكنند كه از دور پیداست.
لوح محفوظ» را، كه یكی از عجایب علمی است، وی در همان سرزمین تصنیف كرده
است. 

یادآوری میكنم كه ضریح مبارك حضرت امام رضا(ع) كه اكنون برآن مرقد ملكوتی
قرار دارد. از آثار مرحوم استاد حافظیان است. ایشان حدود 40 سال پیش، به
فكر اقدام دربارۀ تعویض ضریح قبلی ـكه فرسوده شده بودـ افتاده، و سپس با
كمك مردم معتقد پاكستان و كمكهای آستان قدس رضوی و مردم ایران برای ساختن
ضریح جدید اقدام كرد. و پس از اتمام كار ساختن ضریح مطهر، به وسیلۀ
هنرمندان اصفهانی و مشهدی، و انتقال دادن ضریح سابق به موزۀ آستان قدس
رضوی، ضریح جدید پرده برداری شد، و به بارگاه پر جلال امام ابوالحسن
علیبن موسیالرضا (ع) جلوههایی بیشتر بخشید. به یاد دارم كه استاد
حافظیان(ره)، از این توفیق كه نصیبش گشت و از این خدمتی كه به این بارگاه
ملكوتی و حرم انجام داد، بسیار شادمان بود و خدای متعال را شكر
میگذارد.
آقای حافظیان جریان سفر به قزوین و رسیدن به مرحوم سید موسی زرآبادی را
اشارهوار در ابیاتی ذكر كرده است. اینك مناسب است كه به یاد آن بزرگان و
وارستگان، شماری از آن ابیات در اینجا آورده شود:
ای جوان خدمت بزرگان كن
نفس اماره به فرمان كن
بهر خدمت همیشه حاضر باش
گر قبولت كنند شاكر باش
مجتبی شیخ عالم و استاد
صاحب معرفت، قرین سداد
واجد سر حكمت ایمان
اوستاد معارف قرآن
در جوار رضا(ع) به فیض خفی،
گشته آگه ز حكمت رضوی
بر گذشت از علوم عرفانی
وزرسوم و فنون یونانی
جان سوی مطلق حقایق داشت
سر به درگاه علم صادق(ع) داشت
بد مربی به جمع اهل صفا
راه آموز سر ملك بقا
روزگاری كه یار من بودی
متوجه به كار من بودی
روزی از روی لطف و مرحمتی
بعد شرحی و مدح و منقبتی
گفتی از گفتههای گاه و گهی
كه نگوید كسی به سال و مهی
حالیا یك سفر به قزوین كن
قلب پاكیزه را تو تزئین كن
بین چه دریای علم و فضل و كمال
واقف رازها ز قبل سؤال
راد مردی بزرگوار و علیم
صاحب نفس مطمئن و حكیم
چون رسیدم به خدمتش حیران
شدم از آن فرشتۀ انسان
در حقیقت نمونهای ز امام
گه سجود و ركوع گه به قیام
من ز علمش كجا توانم گفت
خاصه زان علمها كه بود نهفت
بگذرم از بیان حال او
ندرم پردۀ مقال او
مَنّ وسَلوی ز سفرهاش خوردم
ظرف خود پر نمودم بردم
*****
باید اشاره كنم كه آقای حافظیان، در معارف اعتقادی» و حقایق مبدئی و
معادی» و دریافتهای شریف »، به مراتب بسیار بالایی رسیده بود، كه
حاصل جوهر روحی قوی و استعداد ممتاز ایشان بود و نتیجۀ درك محضر بزرگان، و
سیر آفاق وانفس، و بهویژه عبادات و ریاضات شرعی و اذكار وختوماتی كه،
همواره در همۀ احوال بدانها اشتغال داشت، و خود دارای مشاهدت و تصرفاتی
بود بسیار با اهمیت، كه برخی از آنها را گاهگاه برای دوستان ـو از جمله
این ناچیزـ بیان میداشت. اموری مهم نیز خود اینجانب از خود ایشان مشاهده
كرد و مطلع گشت. و در طول سالیان دراز ـحدود 50 سالـ كسانی بسیار در مشهد
و دیگر شهرهای ایران، و در هند و پاكستان و نقاط دیگری از جهان، از
ت و ادعیه ایشان بهرهمند گشتند، و مشكلاتی بسیار رفع گشت، و كارهایی
سترگ رفت.
افسوس كه جزئیات زندگی روحی و پر مضمون ایشان، و نوادر احوال و اعمال و
خدمات، و سرگذشت سیرها و سیاحتهای ایشان، تدوین نیافته است، خود چیزهایی
مرقوم داشتهاند لیكن بسیار اندك است.
باری ایشان نیز، در مبانی اعتقادی (مانند استاد خود سید موسی زرآبادی، و
دوست خود شیخ مجتبی قزوینی خراسانی)، تفكیكی بودند، و در مراحل سلوك نیز
مواظبت بر سلوك شرعی» داشتند، و از سلوك صناعی» بدور بودند، البته ایشان
اهل تدریس و تألیف نبودند، و اشتغالات فراوانی كه در ایران و پاكستان، در
سایر شئون خویش داشتند، همۀ اوقاتشان را فراگرفته بود.
همت مرحوم استاد حافظیان(ره) مصروف خدمت به خلق بود. ایشان ریاضاتی را كه
كشیده بود، و علوم و كمالاتی را كه كسب كرده و قدرت روحی را ـكه در پرتو
ریاضات و عبادات شرعی و توسلات و توجهاتـ بدست آورده بود، با تواضع و
فروتنی، در خدمت مردم قرار داده بود، و راه قرب به خدا» را خدمت به خلق
خدا» میدانست. و در این را بس نیرو میگذاشت، و صبوری میورزید، و
خوشرویی نشان میداد.
هفتهای دو روز (یكشنبه و چهارشنبه)، در خانه مینشست، و در خانه باز
میكرد، و هركس با هر شرایطی میآمد و نزد ایشان مینشست و سخن دل خویش و
مشكل زندگی خود ـیا فرزندان و بستگان خودـ را با ایشان در میان مینهاد. و
آقا پس از شنیدن متواضعانۀ درد دردمند و مشكل گرفتار، به چارۀ آن
میپرداخت، و بدون طمع و چشمداشت ادعیۀ لازم برای هر امر را ـكه خود تهیه
میكرد، آنهم با كمال صحت و ظرافتـ در اختیار مردم قرار میداد، و هرگاه
دستورالعملی نیز ضرورت داشت آن را میگفت و میآموخت. و چه بسیار كسان از
آن دعاها و دستورها بهرهمند گشتند و نتیجه گرفتند، و مشكل آنان ـیا
صددرصد یا در حدی قابل قبولـ برطرف گردید، كه این خود داستانی دراز دارد،
و دریغا كه اشخاص و موارد، ثبت دفتری نگشته است.
استاد حافظیان در مورد آنچه میدانست و میتوانست (كه توانا بود هركه
دانا بود»)، و علوم و اسراری كه از استادان بزرگ آموخته بود، دعاها، ختمها
و نسخههایی كه اجازاتی دربارۀ آنها داشت و ریاضات آنها را كشیده بود (و
برخی بسیار مهم بود)، بهطور نوعی، مضایقهای نداشت و اگر كسانی طالب و
اهل و مستعد و عامل یافت میشدند میگفت و میآموخت. از همینرو كسانی از
ایشان چیزهایی گرفتند و بهرههایی بردند. این مرد بزرگ، همیشه به یاد خلق
خدا بود و خدمتها به مردم كرد، و آنچه را كه بهدست آورده بودو در راه
راحت رسانی به خلق و گشودن گرهی از كارافتادگان و مشگل داران گذاشته بود و
بدینگونه بودهاست آثار وجودی این بزرگوار رضوان الله علهینم
اجمعین.
اشتراک گذاری در تلگرام
درباره این سایت